جاریة بن قُدامة
بن مالک بن زهیر بن حصن بن رزاح بن سعد بن بحیرة بن ربیعة بن کعب بن سعد بن زید مناة بن تمیم تمیی سعدی.
او را عم الاحنف میگفتند.
طبرانی گفت :
احنف وی را از روی احترام عمو میخواند، زیرا نسب آنها تنها در سعد بن زید بهم میرسد.
ابن سعد او را جزء صحابیانی شمارد که به بصرة نزول کرد.
او از یاران علی (ع) بوده و هم اوست که عبدالله بن حضرمی را در بصره آتش زد ...
صاحب عِقدُ الفرید آرد :
معاویة، جاریة بن قدامه را گفت :
چقدر پیش کسانت خوار بودی که تو را «جاریة» نام نهادند.
جاریة گفت :
تو چقدر پیش کسانت خوار بودی که تو را «معاویة» نامیدند، چه آنکه معاویه نام سگ ماده است.
گفت :
مادر نباشد تو را.
گفت :
مادرم مرا برای شمشیرهائی که در صفین در کف ما دیدی زائیده است.
گفت :
مرا میترسانی ؟
گفت :
شهرهای ما را با قدرت نگشودی، و به زور ما را مالک نگشتی ولی پیمان و عهد با ما بستی و ما نیز به تو قول تسلیم و اطاعت دادیم، اگر وفا کنی وفا کنیم و اگر به جز آن روی آری همانا ما مردان سختـکوش و زبانهای تیز بدنبال خویش داریم.
معاویه گفت :
خدای همانند تو را میان مردم بسیار نکند.
جاریه گفت :
سخن نیک گوی و حرمت ما را نگه دار، زیرا بدترین دعاها نفرین هیزم کش است.
صاحب حبیب السیر آرد :
شاه مردان، جاریة بن قدامه را به مدافعۀ ابن حضرمی نامزد فرمود و میان ایشان حربی صعب روی نمود و این نوبت گریز به ابن حضرمی رسید و جاریه از مقرّ او خبر یافته آتش در آن مکان زد و ابن حضرمی با موافقان خود که هفتاد تن بودند هم در این جهان به نایرۀ عذاب معذب گشته رخت هستی به باد فنا دادند.